بیماری زنگ زرد گندم یکی از مخرب ترین بیماری های گندم در سراسر جهان محسوب می شود. این بیماری به دلیل سرعت گسترش بالا و خسارت شدید به برگ ها و سنبله های گندم، می تواند تا ۷۰ درصد از عملکرد محصول را کاهش دهد و تهدیدی جدی برای امنیت غذایی به شمار میرود.
* علایم :
جوش های زرد رنگ قارچ بیمارگر بهصورت ردیفی (خطی) بر روی برگها
* شرایط مساعد :
عامل بیماری یک قارچ سرمادوست (با دمای بهینه 10 تا 15 درجه) است و زنگ زرد، یکی از نخستین بیماری هایی است که در مزرعه قابل مشاهده است.
* روش های کنترل :
1- ارقام مقاوم؛ تغذیهی مناسب گیاه (به ویژه از لحاظ پتاسیم)؛
2- ضدعفونی بذر با قارچکشها
3- سم پاشی مزرعه با قارچکشها (مثل آلتو، فالکن و آمیستار اکسترا) که معمولاً به صورت کانون کوبی انجام میشود.
کنترل شیمیایی بیماری های زنگ (زنگ زرد، زنگ قهوهای و زنگ سیاه) در غلات، بهصورت کانون کوبی انجام میشود.
کانون لکهای از بوته ها در حاشیهی مزرعه است که از مرکز به کنارهی آن، شدت بیماری کاهش مییابد.
موثرترین روش مبارزه با زنگها، سمپاشی مزرعهی آلوده بلافاصله بعد از مشاهدهی علایم است. سمپاشی مزارع اطراف آن مزرعه، مخصوصاً مزارع موجود در مسیر وزش باد، میتواند کنترل مطمئنتر بیماری را به دنبال داشته باشد.
* سخن پایانی
بیماری زنگ زرد گندم با تهدید عملکرد و کیفیت محصول، چالشی جدی برای کشاورزان و امنیت غذایی محسوب می شود. با توجه به تغییرات اقلیمی و ظهور نژادهای جدید قارچ، مدیریت هوشمند، استفاده از ارقام مقاوم و پایش مداوم مزارع نقش کلیدی در کاهش خسارات این بیماری دارد. سرمایه گذاری در تحقیقات، آموزش کشاورزان و توسعه روش های پایدار کنترل بیماری، نه تنها از زیان های اقتصادی جلوگیری می کند، بلکه گامی مهم در جهت تأمین پایدار گندم، این کالای استراتژیک جهانی است. با همکاری بین بخش های تحقیقاتی، ترویجی و اجرایی، می توان بر این چالش غلبه کرد و آینده امن تری برای تولید گندم ترسیم نمود.
